Haberler
Dönmeye Karşı Dayanıklı
Özel Çelik Halatlar
Dönmez halat / Kompakt toron / Plastik dolgulu
Dönmez halat / Kompakt toronlar
Dönmez halat / Kompakt toronlar
Dönmeye Karşı Dayanıklı Halatların Avantajları
Her çelik halatta, tellerin ve damarların
dönerek birbirine sarılmasından dolayı halata yük uygulandığında tellerde ve
damarlarda bir dönme isteği oluşturur.
Dönmeye karşı dayanıklı olmayan
halatlarda, bu kuvvet tek yönlüdür çünkü damarlar aynı yönlü sarılır. Bu
sebeple bu oluşturulan kuvveti elimine etmek amacıyla halat kendi etrafında
dönecektir.
Çok
donanımlı veya çok büyük yüksekliklerde bu kuvvet alttaki kanca bloğunun
dönmesine sebep olacaktır.
Dönmeye karşı dayanıklı halatlardaki
çalışma mantığı, bu bahsedilen dönme isteğini özdeki ve dış damarların
birbirine zıt yönlü sarılmasını sağlayarak bu dönme isteğinden kurtulmasını
sağlamaktır.
Özel Çelik Halatların Özellikleri
Genel amaç için kullanılan halatlarda, Yüksek Mukavemetli Halatlar oldukça yararlı etkiler gösterir. Bazı uygulamalarda, kullanım ömrünü belirgin şekilde arttırır; bazı uygulamalarda ise sistem bileşenlerinin ölçüsünü küçültmek, kopma yükünü önemli ölçüde yükseltir.
Plastik Dolgunun Avantajları
Plastik Dolgulu olarak adlandırılan bazı
halatlar özünde plastik kaplamaya sahiptir. Plastik Dolgulu halatların, Plastik
Dolgusuz halatlara kıyasla bazı avantajları vardır. Bu avantajların hepsi halatın
kullanım ömrünün uzamasını sağlar. Kaplama malzemesinin kalitesi halatın
kullanım ömrü için kritik önem taşır.
Özde
Meydana Gelen Erken Bozulmayı Önlemek
Halatın dışındaki baskı alt
katmanlarında yıpranmalara neden olur. Normal şartlarda tellerin bu kısımlardan
kopması beklenir.
Bu yıpranmanın meydana geldiği
durumlarda halatın kullanılmaya devam edilmesi sakıncalıdır. Çünkü dışarıdan
herhangi bir tel kırığı veya aşınma gözükmemesine rağmen içerde meydana gelen
aşınmalar halatın erken kopmasına yol açabilir.
Plastik Dolgu dış damarlarla öz arasında yer aldığı için metallerin birbirine temas etmesini önler. Dolayısıyla, metallerin birbirine temas ederek meydana getireceği yıpranmayı engellemiş olur ve halatın özü dış damarlarda tel kırıkları meydana gelene kadar sağlam kalır.
Plastik
Dolgunun Diğer Avantajları
Halatta yağlanma azaldığında
halatın ömrü de belirgin şekilde azalır. Geleneksel sonradan yağlama metotları
halatın dış damarları için yeterli olsa da sürülen yağı öze ulaştırmakta
başarısız olur. Özün Plastik Dolguyla kaplanması, başlangıçta sürülen yağın
özün dışına sızmasını engeller. Dolayısıyla kullanım ömrü yağsız çalışmaktan
dolayı azalmaz. Aynı zamanda, su ve ufak parçacıkların dış damarlardan içeriye
girmesini engelleyerek özde meydana gelebilecek olan paslanma ve Sürtünmeden
dolayı yıpranmayı engeller.
Kompakt Halatların Avantajları
Kompakt ve kompakt olmayan halat kesitlerinin örnekleri aşağıda gösterilmiştir. Kompakt halatların avantajlarını başlıklar halinde incelemekdaha doğru olacağından konular tek tek ele alınacaktır.
Sürtünmeden
Dolayı Aşınmaya Direnç
Kompakt halatlarda halatların tamburlara temas eden yüzey alanı artar. Kompakt olmayan halatlarda tamburlara temas noktasal olurken kompakt halatlarda daha geniş bir temas alanı olur. Temas alanı arttığı için sürtünmeden doğan aşınma kompakt halatlarda daha uzun sürede olur ve bu da hem halatın hem de sistem bileşenlerinin kullanım ömrünü arttırır (Şekil 3 ve 4).
Çok Katmanlı Tamburlarda Kullanım Ömrü
Bir önceki maddede belirtilen avantajda
kompakt halatların tamburlarla olan sürtünmesinden kaynaklanan aşınmaya
direncinden bahsederken, burada aynı direnç çok katmanlı tamburlarda üst üste
binen kompakt halatlar için geçerlidir. Bunun yanı sıra, şekil 5 ve 6'da
gösterildiği gibi tellerin noktasal temasından dolayı tellerin birbiri içine
geçmesini önlemek için de kompakt halatlar ciddi avantaj sağlar. Kompakt
olmayan halatlarda tellerin birbiri arasına girmesi damarların en dışındaki
tellerin kopmasına veya hizasından kaymasına sebep olur. Dolayısıyla halatın
kullanım ömrünü düşürmüş olur. Kompakt halatlar sayesinde damarların birbirine
temas alanı arttırıldığı ve daha yüzeysel temas sağlandığı için damarların dış
tellerinin aşınma süresi uzar, tellerin birbiri içine girmesi önlenir ve bu
avantajların bir sonucu olarak halatın kullanım ömrü belirgin şekilde artar.
Makaraya
Sarma Düzeni
Kompakt halatlarda halat yapısı daha sağlam olduğundan, halatların yorulmadan dolayı çaplarının küçülmesi veya ovalleşmesi önemli derecede engellenir. Bu sayede, halatlar üst üste fazla sayıda katmanlar oluştursa bile şekil 7'de gözüken dizilim bozukluğu önlenir.
Daha
Yüksek Kopma Mukavemeti
Kompakt
halatlar, kompakt olmayan halatlara göre daha yüksek kopma yüküne sahip olurlar.
Paralel Sarım Şekli
Paralel olmayan sarım şekillerinde halatı oluşturan tellerin ve
damarların adım uzunlukları farklı olur.
Şekil A'da gözüktüğü gibi paralel olmayan
sarım şekillerinde damarlar arasındaki baskı noktasal olur. Bu baskı arttıkça halatın
bu noktalarında deformasyon daha çabuk gerçekleşir. Buna karşın paralel sarımlı
halatlarda tüm teller ve damarlar eşit adım uzunlukları ile sarılır. Şekil B'de
gözüktüğü üzere bu sarım şekli damarların arasında gerçekleşen baskıyı eşit
şekilde çizgisel olarak dağıtacağından deformasyon daha uzun sürede gerçekleşir.
Swaged Halatların Avantajları
Swaged halatlar çok ağır şartlardaki uygulamalar için tercih
edilmelidir. Başlıca avantajları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Yüzeyinden uygulanan basınca çok yüksek
direnç
- Gerilme anında daha düşük çap kaybı
- Çok katmanlı sarılan uygulamalarda halatların üst üste bindiği noktalardaki ezmeye karşı yüksek direnç
- Çok katmanlı uygulamalarda daha uygun sarım düzeni sağlaması
- Çok yüksek minimum kopma yükü